Krus di Merito Edishon #1. Mei 2015 E distinshon máximo di país Kòrsou Palabra di minister Historia Krus di Mérito Historia Krus di Mérito E medaya Krus di Mérito Ken por haña e kondekorashon di Krus di Mérito Komishon Kondekorashon Krus di Mérito Kondekoradonan 2004 - 2014 Formulario pa presentá un nominado pa kondekorashon Krus di Mérito yüli 2004 - yüli 2014 Boletin Trabou Boluntario Medaya Femenino Medaya Maskulino Kolofon Redakshon: Sektor di Kultura i deporte Carmen Cuffy Sonaline George Revishon Sektor di Kultura i deporte Lizette Sambo Velder Produkshon: Sektor di Kultura i deporte Diseño Gráfiko: Kas di Kultura Kòrsou Gilian Vinck Imprenta: Drukkerij de Stad
Kerido lektor, Pèrmitími komo Minister di Enseñansa, Siensia, Kultura, i Deporte, presentá na boso e korant Krus di Mérito. E kondekorashon akí ta keda konsiderá komo e kondekorashon di mas haltu di pais Kòrsou. Pa e motibu akí mi ta felisitá nos pueblo ku a kondekorá siudadanonan ku riba e diferente áreanan manera, kultura, deporte, religion/spiritualidat, kuido i edukashon, a desplegá trabounan meritorio na bienestar di nos pais. Durante e añanan ku a transkurí, 52 persona a keda kondekorá. Personanan ku nos por denominá komo éroenan di nos dushi pais Kòrsou. Personanan ku pa basta aña ta sirbi komo ehèmpel pa nos pueblo i spesialmente pa nos hóbennan. Pa hasi e kondekorashon durante e añanan ku a transkurí posibel, gobièrnunan di turno a instituí diferente komishon. Na nòmber di Gobièrnu di Kòrsou mi ta gradisí tur e komishonnan di turno, pa e bon trabou ku nan a desplegá durante di e añanan ku a pasa. Pueblo di Kòrsou, mi deseo di mas grandi ta pa nos tene e ehèmpelnan di e trabounan boluntario i meritorio ku nos kondekoradonan a desplegá bibu. Mas aun ora nos sa ku algun di nan ya no ta forma parti di e mundu akí mas. Laga nos komprometé nos mes pa sigui nan pasonan i sigui sirbi nos pais dignamente. Asina huntu nos por edifiká e pais Kòrsou ku nos tur ta anhelá. HISTORIA KRUS DI MÉRITO a. Kumpliendo dignamente ku su labor, sr. Rignald C. Lak, komo miembro di Konseho Insular na aña 1997/1998, a bini ku e proposishon na Gobièrnu Insular pa instituí un distinshon diferente for di Gobièrnu Sentral (kondekorashon di Reino Hulandes, Ridder in de Orde van Oranje Nassau), kaminda ta kondekorá personanan / baluartenan ku den un òf otro ramo a desplegá trabounan meritorio pa isla di Kòrsou. Su petishon a keda hopi bon risibí serka Gobièrnu di Kòrsou i a bai di akuerdo ku e proposishon di "Krus di Mérito". Sra. Diputado Magda Rafael a enkaminá e proseso pa yega na e Ordenansa "Krus di Mérito" (1999 no. 30). Su susesor sr. Leonard Coffi a enkargá Servisio di Kultura i Edukashon enkabesá pa sr. Moises (Boeis) Augusta i personal, pa traha riba: e komposishon definitivo pa e medaya di "Krus di Mérito" b. reklutashon di miembro pa e komishon di kondekorashon "Krus di Mérito". Apesar ku Konseho Insular di e tempu ei (na 1999) a bai di akuerdo ku e Ordenansa Insular di “Krus di Mérito", tòg sr. Lak mester a kana un kaminda di krus pa esaki keda kristalisá. Komo un bèrdadero patriota ku ta stima su próhimo i su pais el a keda lucha inkansabelmente te na momentu el a mira e promé baluartenan keda kondekorá ku e "Krus di Mérito" na aña 2004, bou enkargo di su kolega, amigu defuntu, Diputado Eduardo Cova. Sr. Rignald Lak ta gradisí henter e personal di Servisio Kultura Edukashon (Sektor Kultura i Deporte) ku sr. Augusta na kabes, kende a kere den su proposishon i tabata e bèrdadero motor tras di e proyekto akí. No opstante ku diputadonan enkargá ku e kartera di edukashon tabata kambia, a sigui traha pa "Krus di Mérito" bira un realidat. Sr. Rignald Lak ku pa promé bes a presentá un elokuente proposishon di " Krus di Mérito " na interes di baluartenan di nos isla na Gobièrnu di Kòrsou, no ta interesá den e fama òf gloria personal. Sr. Rignald Lak no ke bai su graf ku e prekupashon òf pensamentu egoista, kaminda su inspirashon i ideanan no a sirbi interes di su próhimo. E MEDAYA KRUS DI MÉRITO E medaya ta un krus di San Andres den forma ékis (x) , ku esmalte blanku, di kua tur kuater brasa ta mes largu ku un rant di oro. San Andres tabata e promé apòstel yamá pa Hesus. Tabata e ku a bisa: " Ata e lamchi di Dios". Religion Katóliko ta selebrá su dia riba dia 30 di novèmber. San Andres a keda krusifiká riba un krus forma di ékis (x). Meimei di e krus tin e eskudo di esmalte kòrá ku e palabranan PA MERITO ariba. Tres kaminda meimei di brasanan di e krus tin blachi bèrdè ku dos rònchi oraño ku ta simbolisá nos laraha. Riba e krus tin un korona di nos eskudo koló di oro. Patras di e krus ta lizu kaminda mester tin un number di registrashon. E medaya pa hende hòmber ta kologá na un sinta i esun di hende muhé ta kologá na un streki. E kolónan uzá den e sinta i streki, ta kolónan di nos bandera. Diferente diseño di un medaya pa e kondekorashon a keda entregá. 2 Sr. Baron Heerdt, e tempu ei na Kas di Antia (awor Kas di Kòrsou), a entregá diferente diseño pa e medaya. Gobièrnu di Kòrsou a skohe un diseño i trese kambio den dje pa yega na e diseño final di e medaya. Sr. Tariq Maduro di Mack Graphic Studio a hasi e diseño gráfiko pa gobièrnu yega na e resultado final. E medaya a keda trahá na Utrecht Hulanda pa "Koninklijke Nederlandse Munt". Gobièrnu di Kòrsou ta e órgano responsabel pa kubri e gastunan pa traha e medaya.
“KRUS DI MÉRITO” Pa un persona risibí Krus di Mérito, un otro persona ku ta: mayor di edat; di nashonalidat hulandes; bibá na Kòrsou, mester manda un proposishon di e persona ku e ke kondekorá pa e Komishon Kondekorashon Krus di Mérito. nan eksepshonal ku ta hasié meritorio pa e meresé un distinshon; Mester amplia riba e aktividat(nan) eksepshonal akí di kua e resultado tabata benefisioso pa nos komunidat; Mester splika tambe den kua temporada e aktividat(nan) eksepshonal a tuma lugá; Mester entregá un potrèt Kiko e proposishon mester kontené? Datonan di e persona ku ta hasi e proposishon; Datonan di e persona kende a keda proponé pa haña e kondekorashon di Krus di Mérito; Prueba ku e persona tin mas ku 50 aña di edat i ta biba na Kòrsou; Mester skibi kiko e hende a hasi na aktividat- resien di e persona; E proposishon mester ta di taip. Tur aña e periodo pa entregá e proposishon ta di aprel pa mei tur, pero Sektor Kultura i Deporte ta anunsiá e fecha eksakto den medionan di komunikashon. KOMISHON KONDEKORASHON KRUS DI MÉRITO E komishon ta keda instalá pa gobièrnu pa medio di un "landsbesluit". E komishon ta sinta pa un periodo di 3 aña i un miembro por sinta dos periodo. E Komishon Kondekorashon Krus di Mérito ta kai bou di e Ministerio di Enseñansa, Siensia, Kultura i Deporte. E sekretariado ta keda na Sektor Kultura i Deporte. E dos kolaboradónan sra. Carmen Cuffy i sra. Sonaline George ta forma parti di e sekretariado ku ta asesorá e komishon. Solamente e miembronan di komishon tin derecho di voto. E miembronan ta risibí tur e petishonnan pa kondekorashon. Despues ku lesa tur i argumentá ken ta bini na remarke, ta vota tres biaha pa yega na esnan ku ta bini na remarke pa e Krus di Mérito. E komishon ta manda e proposishon pa gobièrnu ku na su turno ta tuma e desishon final Mester bisa ku te ahinda semper gobièrnu a bai di akuerdo ku e proposishon di e komishon. Tur aña e komishon ta reuní dianan largu durante hopi ora pa stipulá ken ta keda kondekorá riba dia 2 di yüli. Aki ta sigui e diferente komishonnan ku durante 2004 pa 2014 a duna konseho na gobièrnu. Miembronan Komishon "Krus di Mérito" 2004 - 2006 Miembronan Komishon "Krus di Mérito" 2007 - 2009 Miembronan Komishon "Krus di Mérito" 2010 - 2012 Miembronan Komishon "Krus di Mérito" 2013 - 2015 Moises Augusta representante di e sektor kultural - edukativo i alabes presidente di e komishon Riglene Christina Konseho di Hubentut Alvin Rodriguez sektor ekonómiko Robert Walter sektor sosial-kurativo Florida Daflaar sektor di komèrsio Segni Bernadina sektor sindikal Brunehilda Römer-Henriquez Konseho di Grandinan Samantha Nicolaas sektor di media/medionan di komunikashon Simon Wilson Konseho di Iglesia Moises Augusta representante di e sektor kultural - edukativo i alabes presidente di e komishon Armand Hellement Konseho di Hubentut Alvin Rodriguez sektor ekonómiko Daisy Frans - Schoop sektor sosial-kurativo Marcos Cova sektor di komèrsio Kenneth Valpoort sektor sindikal Shirley Martis -Treurniet Konseho di Grandinan Rignald Maduro sektor di media/medionan di komunikashon Armin Elisa sektor Konseho di Iglesia Susan Larmonie - van Heydoorn representante di e sektor kultural - edukativo i alabes presidente di komishon Armand Hellement Konseho di Hubentut Gilbert Kraal sektor ekonómiko Daisy Frans - Schoop sektor sosial-kurativo Amerigo Thodé sektor di komèrsio Adrie Williams sektor sindikal Shirley Martis-Treurniet Konseho di Grandinan Rignald Maduro sektor di media/medionan di komunikashon Armin Elisa Konseho di Iglesia Lizette Sambo-Velder representante di e sektor kultural - edukativo i alabes presidente di komishon Sulainy Meija - Max sektor Konseho di Hubentut Gilbert Kraal sektor ekonómiko Xiandra Rojer sektor sosial-kurativo Marcos Cova sektor Komèrsio Adrie Williams sektor sindikal Cordula Veeris Konseho di Grandinan Merietza Groot-Haakmat sektor di media/medionan di komunikashon Suzannah Panneflek-Panneflek Konseho di Iglesia 3
Esaki ta tuma lugá tur aña na okashon di selebrashon di Dia di Bandera 2 yüli KI ORA NO POR SIGUI BISTI/KARGA E MEDAYA? 1. Na momentu ku e kondekorado haña un kastigu di prizòn di mas ku un aña, e ta pèrdè e derecho pa bisti e medaya. 2. Na momentu ku e komishon di kondekorashon/Gobièrnu di Kòrsou ta haña ku e kondekorado a hasi su mes kulpabel na mal komportashon KONDEKORADONAN DURANTE 10 AÑA DI KONDEKORASHON “KRUS DI MÉRITO” "KRUS DI MÉRITO" KONDEKORADONAN AÑA 2004 Dr. Amado Emilio Jose Römer a nase dia 5 di desèmber 1921 na Kòrsou. Despues di kaba su estudio komo saserdote na 1946, el a gradua komo dòktòr den teologia. E mesun aña el a keda konsagrá komo saserdote. Mas ku 50 aña el a hasi trabounan balioso riba diferente tereno na bienestar di pueblo di Kòrsou en general. E tabata un persona ku un konvikshon sosial masha profundo. Komo religioso e tabata sinti su mes yamá pa sali na defensa di e grupo ménos pudiente i sosialmente oprimí. Su trabounan i ideanan ku te awe ta tangibel den nos komunidat ta; 1. Konsehero luchadó pa movementu sindikalista 2. Fundadó di e movementu di koperativa 3. Fundadó di AA "Alkohóliko Anónimo" 4. Fundadó di FESSKA "Fundashon pa Estudio Superior i Sientífiko Katóliko di Antia" 5. Fundadó di Liga di Kredit Union Pader Rörmer tabata un pader masha skèrpi. E no tabata aseptá komportashon no apropiá den misa ni pafó di misa. Semper, unda ku e tabata, e tabata un modelo pa grandi i chikí. E tabata enbolbí den hopi lucha na defensa di esnan optimí, komo konsehero, sindikalista i edukadó. Komo edukadó i oradó inspiradó el a kontribuí na desaroyo di e ser humano. Pader Römer su filosofia tabata ku koperativismo mester yuda su miembresia tuma parti na un manera mas intensivo den bida komunitario i di pais, i yuda forma nan di moda ku nan por guia nan mes destino. Pader Römer tabata eskritor tambe. Algun di su obranan ta: Kòrsou den siglo XX, Hende i Credit Union. Pader Römer a fayesé dia 17 di aprel 2010. di bida di e kurasoleño. Tin hopi kuenta, poesia i novela skibí. Mundu Sala di Baile ta un CD ku obranan di Imelda. E manera ku Imelda ta deklamá su poesianan i konta su kuentanan tabata mashá gustá. E tabata haña hopi invitashon na aktividatnan kultural pa deklamá su poesianan. e peosianan tin un bon mensahe, enkurashamentu i otro aspektonan di balor pa e públiko. El a forma parti di grupo Musikal Butishi. Hóbennan di skol tabata bishit'é ku hopi frekuensha pa haña informashon di kultura di nos pais, pa ehekutá nan tarea pa skol. Imelda Valerianus a fayesé dia 28 di yüli 2005. Elis Juliana Imelda Cornelia Valerianus-Fermina a nase dia 15 di sèptèmber 1915. For di aña 1954 el a dediká su mes na skibimentu di kuenta i poesia. Su kuenta i poesianan ta un refleho 4 a nase dia 8 di ougùstùs 1927 na Kòrsou. Por konsiderá Elis komo un artista popular, kómiko, deklamadó, eskritor, poeta, kolekshonista, pintor, músiko, arkeólogo, eskultor, dokumentalista i filósofo. Den tur e formanan akí el a sòru pa kontribuí na desaroyo di nos komunidat. Den su programanan pa mucha por a kapta klaramente ku e ta eduká e mucha pa bira mas mòndu i independiente. El a yuda stimulá e mucha su balor propio i hasié konosedó di su kultura. Ademas el a aportá inmensamente na historia di músika di Kòrsou p.e. músika di zumbi. Su bukinan Guia Etnológiko a pone hopi hende siña kon ta traha instrumèntnan musikal bieu/di ántes manera benta, beku, matrimonial i otronan. Elis tabata hopi konosí pa su poesianan rítmiko i edukativo. Tambe e tabata skibi kontra inhustisia sosial i rasial den nos komunidat. Komo pintor renombrá i inovadó sigur pa loke ta trata e téknika di pinta a base di punta (“pointillisme”), e tin diferente eksposishon riba su nòmber tantu na Kòrsou, New York, Guyana komo na Brazil. Elis tabata inspirá hende ku su obranan asina tantu, ku hopi a sigui su pasonan pa loke ta deklamashon rítmiko. Elis Juliana a fayesé dia 23 di yüni 2013. Wak kiko Bo por hasi pa bo país i no loke bo pais por hasi pa Bo
AÑA 2005 mente mamanan di yunan adikto/drogadikto. huntu ku e mamnan akí el a lanta Fundashon Yudansa Kontra di Droga (YUKONDRO). Aki famia di esun den droga tabata bin huntu pa buska solushon pa yuda e adikto sali for di e bisio i alabes konsientisá otronan di e peliger di uso di droga. Bruder Theo den su oranan liber tabata traha inkansabelmente ku e adiktonan enkurashando nan pa biba un bida digno. Elsa Juliana Martijn a nase dia 8 di mart 1925 na K ò r s o u . Apesar di su edat (riba 80 aña), Elsa ainda ta aktivo komo boluntario riba e área di edifikashon/trabou di bario. E ta miembro/partisipante den diferente organisashon ku ta traha na bienestar di barionan manera Monteverde, Berg Altena i Coronet. El a fungi hopi aña komo mediadó i bosero di e barionan akí na momentu ku mester defendé i traha pa e h a b i t a n t e n a n . Komo un hende ku ta para pa loke e ta bisa, e ta motivá hopi habitante pa sali dilanti pa nan derechi. Elsa ta sòru semper pa yuda eduká stranheronan ku ta bin biba den bario riba nos kurumbernan i sistema di kombibensia, pa nan integrá. Banda di esei, siendo un mama semper e ta duna atenshon na e hóbennan di bario i bisindario, ku ta adikto. yam'é kariñosamente, ta un mama, edukadó i maestra di skol masha ehemplar. E tabata konsehá i sostené hopi mucha, hóben i adulto den nan bida i prinsipalmente den tumamentu di desishon den sirkunstansha/momentunan hopi difísil di nan bida. Komo maestra di skol el a introdusí e materia drama den skol na Akademia Pedagógiko (kaminda por a siña pa maestro di Skol Básiko (awor di Fundeshi). E aktividatnan di formashon pa hende muhé ku e meta pa kontribuí na nan desaroyo i progreso den bida. Hopi trabou prodeo ku Mila a hasi a kontribuí na formashon di esnan ménos pudiente den nos komunidat. E manera ku Mila tabata bini dilanti pa lucha na progreso di mucha, hóben i adulto tabata inspirá nan pa sigui forma i informá nan mes. Irma Antonia van der Biest a nase dia 10 di aprel 1929 na Kòrsou. Pa mas ku 50 aña e tabata maestra di skol. Irma tin un amor grandi pa mucha, p'esei semper el a traha pro deo na nan bienestar. Hubentut di Kòrsou a disfrutá 34 aña largu di e programa Tele Fiesta na Tele Kòrsou ku tabata eduká, informá i entretené mucha, hóben i adulto. For di e programa akí a nase artistanan grandi ku awe ta destakando den eksterior. Sra. Irma tabata mas ku 20 aña sùr i tabata biba den kombento. Alabes el a prepará muchanan pa nan promé Santa Komunion durante hopi aña. E karisma ku Tante Irma tin ta pone ku e tabata stimá pa grandi i chikí. KONDEKORADONAN AÑA 2006 Theodorus Hendrikus Derksen a nase dia 19 di novèmber 1933 na Hulanda. Bruder Theo, manera hopi ta yam’é, pa añanan largu a saka su man pa yuda otronan. Prinsipalmente e tabata hasi hóbennan konsiente ku mester yuda bo próhimo. Bruder Theo a yuda funda Fundashon Drecha Kas. Huntu ku hóbennan e tabata duna un man na hende pober i tabata drecha nan kas ku tabata den mal estado. Bruder Theo a mira doló di prinsipal- (“streetcornerworker”). Asina e tabata guia hóbennan den diferente proyekto. Tambe el a aportá ku trabounan masha balioso den sentronan di bario, kaminda e tabata duna informashon na hóben i adultonan. Ademas e tabata organisá aktividatnan sosial/kultural, di moda ku el logra kita hopi hóben ku tabata den mal kaminda for di kaya. E tabata traha tambe ku adiktonan na San Vicente. Mazel a yuda funda AMG ku awor ta Antilliaanse Jongens en Meisjes Gilde (AJMG). Mazel tin hopi aña komo lider di skout di e grupo “Diripiente Independiente /Ser Prepará”. Mazel Felipe de Palm a nase dia 5 di febrüari 1935 na Bonaire. Pa hopi aña Mazel a traha ku hóbennan den kaya 5 Darcy Julian Lopes a nase dia 31 di òktober 1945 na Kòrsou. Ku e diferente kursonan di "Papia den Públiko" el a funda diferente klup di "toastmaster" na Kòrsou. Esaki a yuda hóben i adultonan ku e abilidat di papia den i pa un públiko grandi sin problema i sin miedu. E klupnan di servisio akí ta hasi trabounan boluntario. Di e forma akí D'arcy a stimulá mas hende pa hasi trabou boluntario. Na aña 1987, komo úniko antiano, el a partisipá na "toastmasters International Worldwide Taped Speech Contest" i a logra e segundo lugá. E ta yuda hopi yu di Kòrsou ku e abilidat pa komuniká. E tabata aktivo den Konseho di Iglesia i ta yuda boluntariamente ku hopi otro trabou ora hasi un yamada riba dje. Mildred Cornelia Palm a nase dia 29 di mart 1936 na Kòrsou. Mila, manera tabata Aminta Josefa Sprockel a nase dia 7 di aprel 1936 na K ò r s o u . Aminta ku hopi esfuerso a logra ku personanan ku desabilidat mental òf físiko a integrá den nos komunidat. Hendenan desabilitá semper a risibí e atenshon i amor di Aminta. Na aña 1973 huntu ku algun mayor Aminta a funda "Asosashon di Mayor Totolika". Tambe el a rebibá e "Stichting Zorg voor Geestelijk Gehandicapten" i a lanta e grupo “Amigunan di personanan ku un desabilidat mental”. Pa e muchanan, Aminta a bini ku aktividatnan despues di skol, kaminda ta forma nan riba aspektonan sosial. Aminta den tur forma a sigui traha pa enbolbí/integrá personanan ku desabilidat mas i mas den komunidat. Pa e motibu akí el a kuminsá ku e Sentro pa Formashon Laboral pa hóbennan ku kaba skol. Boluntario ta éroe di un Pais
aña 2007 okupá su mes ku trabounan duru pa trese alivio den sufrimentu di personanan ku un desabilidat físiko. Tur kaminda ku e por duna un aporte pa yuda esun desabilitá pa un mihó bida, e ta hasié ku hopi a m o r . Semper e ta disponibel pa forma parti di komishonnan ku ta sali dilanti pa derechi di personanan ku desabilidat, pa kontribuí na nan bienestar. Jamilie ta ko-fundadó di Fundashon pa Hendenan ku un Hèndikèp Físiko (FUPHAFI) i na 2005 el a funda e sentro di aktividat pa hendenan ku limitashon físiko Kas di Aktividat "Mi Abilidat". akí i pone su mes bida na peliger pa ofresé nan un mihó eksistensia. E kos mas meritorio den e trabou di Chia ta, ku nunka el a studia pa e trabou akí, pero e amor síviko ku e tin ta pone ku e no ke mira su kompatriotanan asina. Maria Carolina Alijda (Riet) Rozendaal- Meeuwesen a nase dia 20 di aprel 1935 na Hulanda. El a traha pa mas ku 50 aña komo boluntario dunando yudansa na esnan di ménos rekurso den nos komunidat. El a pone su kas disponibel pa warda i repartí material pa hendenan den nesesidat. Tambe el a sòru pa hendenan di edat avansá i hendenan desabilitá risibí atenshon adekuá pa un mihó kalidat di bida. Ku su sosten i enkurashamentu hopi hóben a haña oportunidat pa desaroyá nan mes i bai dilanti den bida. Riet ta fundadó di "Kas Tio Yuchi Romero", kaminda dos bes pa siman tin aktividat di formashon riba diferente tereno. Riet a hasi su mes meritorio hasiendo tur e trabou akí sin interes personal. Anastacia Isidra Bregita Cicilia a nase dia 14 di desèmber 1942 na Kòrsou. Chia manera kariñosamente ta yam’é a traha hopi aña komo un trahadó sosial sin tabatin un preparashon pa esaki. Na edat yòn el a traha na un internat pa mucha muhé, ora el a kaba skol. Mas despues el a traha na un kas di ansiano, kaminda e tabata guia hóbennan ku tabata haña un kastigu alternativo na e kas di ansiano. Mirando kon nos kompatriotanan tabata kai den adikshon, Chia a sintié yamá pa duna nan un man. Ku su aporte a funda "Nos T’ei Pa Otro" pa hende muhé den adikshon. Chia tabata aserká e hendenan hóbennan di De Savaan i bisindario, p’esei huntu ku su ruman muhé el a funda e organisashon Hubentut De Savaan. Nan tabata organisá aktividat riba nan mes forsa pa informá, eduká i laga e mucha i hóbennan rekreá. Despues, ku aporte di instanshanan, Imelda a sigui ku e bon trabou. Nos por mira su dedikashon den e trabou di formashon i edukashon di hubentut i te ainda Imelda ta organisá Plan di Fakansi pa mucha i hóbennan di De Savaan i bisindario. Imelda ta enbolbí den trabou ku grandinan den bario di Jandoret. Imelda ta un señora ku semper tin atenshon i amor pa su próhimo. Myrna Josephine Dovale a nase dia 11 di desèmber 1929 na Kòrsou. Komo maestra di skol el tabata sinti mashá pa e trabou di logopedista i a bai studia e materia akí. Ora Myrna a regresá Kòrsou, el a bai traha na un skol di muchanan ku abilidatnan spesial. El a traha ku muchanan surdu, kaminda el a indiká ku muchanan ta keda kasi 3 aña den e mesun klas pasobra nan no ta skucha bon. Myrna a lucha pa e muchanan akí haña mas atenshon, i di un forma òf otro a sòru pa tur mucha ku tabatin mester di esaki, haña un aparato pa skucha mihó. Mas aleu el a kontribuí ku famianan ku no por a manda nan yu den eksterior pa yudansa profeshonal adishonal, pa nan risibí esaki na Kòrsou mes. El a kontribuí meritoriamente pa un nivel di enseñansa adekuá pa hendenan surdu/muda. Cornellie Elfride Schoonhoven-Muntslag a nase dia 7 di desèmber 1927 na Sürnam. Cornellie ta kofundadó di Sosiedat Nashonal pa Siegunan ku awor ta karga e nòmber Fundashon Pro Bista. Mas ku 35 aña el a traha komo boluntario na e organisashon akí, kaminda e tabata duna lèsn di "Braille" i obra di man na e klientenan. E tabata bai kas ku e muchanan pa den tur trankilidat duna nan un bon guia/yudansa spesialmente ku nan tareanan di skol. Cornellie tabata para kla pa yuda su próhimo i spesialmente klientenan di e sentro. Niun trabou no tabata di mas p'e i semper e tabata buska un solushon pa problemanan ku presentá. Aktualmente Cornellie a re-patriá pa Sürnam. Kondekoradonan aña 2008 Jamilie Ramona Haile Imelda Maria AgostienZimmerman a nase dia 5 di di òktober 1955 na kòrsou. Aunke e tin un desabilidat físiko, nunka esaki a strob'é di logra loke e tabata deseá. Mas ku 30 aña largu el a a nase dia 23 di òugùstùs 1936 na Kòrsou. Na aña 1976 Imelda a mira nesesidat di mucha i 6 Ruben Victor Enrique Roosberg a nase dia 20 di febrüari 1941 na Kòrsou. Ruben a hasi su mes meritorio pa trabounan ku el a desplegá boluntariamente pa nos komunidat riba diferente área. Ruben tabata mas ku 50 aña aktivo den "scouting", kaminda hopi hóben a haña un formashon serka dje. Hopi di e hóbennan akí a bira profeshonal riba diferente tereno den nos k o m u n i d a t E tabata ko-fundadó di Kiwanis Club Piscadera ku a keda fundá na aña 1985, kaminda e tabata presidente tres bes. Tambe el a yuda lanta e organisashon deportivo di beisbòl Blue Hawks. Pa mas ku 30 aña e tabata miembro di e grupo di karnaval ‘Pa Pasa un Prèt’, ku a duna bon prestashon den marchanan di karnaval. Boluntario ta sirbi su Pais Dignamente
aña 2008 Lucio Alberto Romero a nase dia 25 di yüni 1934 na Kòrsou. Kariñosamente ta yama Lucio, Yuchi. Den tur forma Yuchi tabata duna aporte boluntariamente na aktividatnan na bienestar di hendenan den nos komunidat. Pa mas ku 40 aña Yuchi tabata aktivo den Fundashon Ayudo Sosial. Komo shòfer e tabata hiba muchanan lès di kòmpiuter, aktividatnan speshal i "Special Olympics." Tur esaki pro deo. Ademas Yuchi a aportá den trabou ku adiktonan, kaminda e tabata buska lugá pa e hendenan akí haña kuminda i un lugá pa nan drumi. Yuchi no por tende di mucha òf hende grandi den nesesidat, ya e t’ei kla pa yuda. Lucio ta un bon dirigente, pasobra e ta inisiá e trabou i otronan ta sigui. Tur kaminda ku Yuchi mira ku mester di su aporte e ta lora manga di kaminsa i hasi e trabou nesesario na bienestar di su próhimo. Kondekoradonan aña 2009 Gertrudis Therisita Calister - Petronia a nase dia 16 di novèmber 1938 na Kòrsou. Despues di a traha hopi aña den enseñansa komo maestra, Gertrudis a sigui duna su aporte den edukashon boluntariamente. For di aña 1995 e ta miembro di direktiva di Fundashon Pro-Alfa. Na aña 1997 el a okupá e puesto di presidente ku a aportá na edukashon básiko di hopi hóben i adulto te ku aña 2007. Komo ko fundadó Gertrudis Calister ta sekretaria na Fundashon Kuido Infantil Sta. Maria pa mas ku 33 aña. Ai hopi mayor i hóben di ménos rekurso, soltero i ku ta studia por a laga nan yunan pa nan bai traha i sigui. Na aña 1997 sra. Calister huntu ku otronan a funda tambe Fundashon Yuda Maris Stella ku a sòru pa finansiá e formalidatnan pa yuda alumnonan sigui nan estudio avansá. Tur esaki pa evitá ku nan ta kai for di e sisstema di enseñansa. Sra. Calister tabata dediká semanalmente 4 ora na e dos último fundashonnan akí boluntariamente. Banda di esei semper e ta buska e posibilidatnan pa sòru pa e fundashonnan tin sufisiente fondo pa brinda mihó servisio. Mildred Agnes Soriano-Clara a nase dia 20 di aprel 1945 na Kòrsou. Komo mucha Mildred tabata práktika e deporte di landamentu den e organisashon Sithoc. Amor pa e deporte di landamentu a pone ku Mildred a sigui un preparashon pa duna lès di landamentu. Na aña 1979 huntu ku otronan, Mildred a funda e organisashon Makwaku (landamentu sinkronisá). Den promé instante Mildred tabata paga for di su mes saku ora medionan no tabata yega pa e trabou keda hasí. Meskos tabata sosodé ku bishitanan den eksterior ku e atletanan mester a hasi, e mes tabata kubri tur su gastunan personal. Na momento ku Mildred sali pa representá Kòrsou semper e nòmber di Kòrsou tabata resaltá. Ademas Mildred tabata ‘hoofdleidster’ di AJMG Sta. Rosa pa hopi aña i pa mas di 10 aña el a hasi trabou boluntario riba bùs di buki. Mildred a fayesé dia 26 di febrüari 2010. Frank Isaïas Curiël a nase dia 6 di yüli 1945 na Aruba. Na un edat hóben Frank a kuminsá práktika deporte den bario di Sta. Maria. Na aña 1965 huntu ku algun amigu el a funda e ekipo Sta. Maria Giants. Komo lider di hubentut Frank ta dirigí i entrená ekiponan di sòftbòl i beisbòl di hóben i adulto. Pa medio di e deporte di beisbòl Frank a entrená hopi hóben i awe nos por mira resultado di e bon trabou akí den forma di tur e premionan ku e hóbennan ta trese pa Kòrsou. Ademas hopi di e hóbennan akí a bira beisbolistanan profeshonal ku ta hunga den Liga Mayó na Merka. Riba e tereno di kultura tampoko Frank no a para ketu. El a dirigí vários agrupashon musikal manera Las Mas Modernas, kual tabata un grupo di aguinaldo, "The Six Dimention", Latin Steel Combo Sugar Ice Tea, i Frank and Friends. Aktualmente Frank ta penshonado, pero e ta sigui traha ku mesun amor pa e deporte di beisbòl i sòftbòl. Ketu bai diariamente Frank ta trein hóbennan den siman na Frank Chirino Ballpark ántes Sta. Maria Ballpark. Armando Remaclo Correa a nase dia 3 di sèptèmber 1915 na Kòrsou. Armando ta un persona ku a move te ku su 90 aña riba tereno di trabounan sosial pa komunidat di Kòrsou. E tabata sirbidó di misa, kolektant, kòster i miembro di kor. Armando tabata miembro di Rode Kruis i na 1954 huntu ku algun otro miembro el a funda Blauwe Kruis, ku awendia ta E.H.B.O. Pa hopi aña largu el a duna lès di promé asistensia na dife7 rente organisashon i entidat. Armando a kana 28 aña largu den marcha di karnaval, pa duna promé asistensia. Despues ku e kurpa a bira grandi el a keda duna su aporte for di pòst di E.H.B.O. Armando tabata un pionero ku a kana bario pa bario pa konvensé hendenan pa duna sanger. Pa e motibu akí el a representá Kòrsou na vários okashon pa duna informashon kon e proseso ta kana na Kòrsou i alabes desaroyá su mes riba e materia. Na sentro di bario Janwe Armando tabata duna su aporte tambe pa desaroyo di komunidat. Armando a fayesé dia 3 di aprel 2011 na edat di 96 aña. Francisco Eulogio Paulina a nase dia 11 di mart 1943 na K ò r s o u . Kariñosamente ta yam'é Shon Pou. Komo mener di skol i lider di “Jongewacht”, Francisco a dediká gran parti di su bida na edukashon i formashon di nos muchanan. Niun sakrifisio tabata di mas pa Francisco logra ku e hóben ta haña formashon. Tur kaminda Francisco ta bon konosí pa e aporte ku e ta duna boluntariamente na komunidat. Francisco su amor grandi pa Pais Kòrsou a pone ku ora el a baha ku penshun, el a bai dediká su mes na laga habitante i bishitante konosé nos pais mas mihó. Por konsiderá Francisco komo un embahador di Kòrsou,. Ku masha orguyo e ta konta di Kòrsou, kaminda e ta laga e otro sinti i eksperensiá tur e kosnan bon i dushi di Kòrsou. P'esei no ta pòrnada ku Shon Pou ta enbolbí pa 25 aña konsekutivo den selebrashon di Dia di Bandera.
aña 2010 di e komunidat di Kòrsou. Komo maestra di skol semper el a lucha pa yega na e medionan pa nos muchanan haña e atenshon nesesario pa sigui nan enseñansa manera nan tabatin derechi riba dje. El a funda e fundashon "Vrienden van Openbare Scholen" pa generá fondo pa bini ku trayektonan inovativo den enseñansa. Sigrid tin mas ku 40 aña den "Padvindsters Nederlandse Antillen (PNA), kaminda te ainda e ta lider kabesante aktivo di e grupo "Baden Powell Groep ll". Sigrid semper ta traha tras di kòrtina. di drùmbènt i komestibel pa ora di bai kamper. Pablo a trese inovashonnan den kanto religioso na papiamentu i ku ritmonan krioyo. E diskonan di kor a kontribuí pa generá fondo pa sentro di bario Groot Kwatier i otro organisashonnan. Durante di e periodo ku el a biba na Hulanda, di 1973 pa 1979,ta trein nos hóbennan diariamente tambe e tabata dirigí kor di antianonan na Tilburg. Henry Cresencio Suares a nase dia 14 di sèptèmber 1948 na Kòrsou. Aktualmente Henry ta penshonado, pero e tin mas ku 20 aña hasiendo trabounan boluntario. Pa hopi tempu e tabata kana rònt ku e pensamentu i deseo pa hasi algu pa su bario. E tabata boga pa norma i balornan di ántes bin bèk den su bario. Henry a kuminsá enbolbí bisiñanan i na 1990 el a lanta un komishon pa traha na bienestar di e bario. Na 1994 e komishon a bira un fundashon ku tin e nòmber Fundashon Adelanto Roi Santu (FARS). Trabou di e fundashon ta dirigí prinsipalmente riba hóbennan i aktividatnan sosial/edukativo. Roi Santu ta un di e promé barionan ku a selebrá Dia di Bandera bou di direkshon di (FARS). E logro di mas grandi di e fundashon enkabesá pa Henry, tabata yega na e sentro di bario na aprel 2003. El a traha pa muchanan di Roi Santu i bisindario haña aktividat despues di skol, kaminda nan ta haña yudansa ku tareanan di skol. Pablo Macario Walter a nase dia 14 yanüari 1940 na Kòrsou. Pablo a traha mas ku 50 aña den enseñansa. E ta yuda vários studiante pro-deo ku nan tesina/tésis. Pero su trabounan meritorio ta basá riba su trabounan den "scouting", arte teatral i kanto koral. Komo "vaandrig" den "verkennerij" e tabata skibi komedia i presentá esakinan gratuitamente huntu ku su grupo di komedia pa aportá na e organisashonnan di "jongewacht" i "verkennerij". E entrada ku e organisashonnan tabata generá tabata bai pa kumpra material pa e tambúnan Eric Marcial La Croes a nase dia 30 yüni 1946 na K ò r s o u . Eric a studia sikologia, pero despues di un desgrasia di outo ku a limit'é sigui ku e profeshon di sikólogo el a sigui studia i profundisá su mes riba tereno musikal (folklor, músika popular i klásiko) literatura (poesia i prosa ) i tereno sosio-kultural i edukativo. Ku hopi sakrifisio personal Eric a produsí material di balor hopi altu i duradero pa historia di bida kultural di Kòrsou. Esaki danki na su amor grandi pa nos kultura. Pa medio di tayernan di Seú na Kòrsou (1985 t/k 2010), Eric a sigurá futuro di Seú bou di hóbennan. Ademas Eric a gana e promé premio di kanto koral polifóniko ku e kantika di trabou “Zuntan Zuntan” na Quito Ecuador, den kua e mihó kompositornan i dirigèntnan di Ecuador a partisipá. Eric ta kere den e ser humano i e Pais Kòrsou nobo. Su filosofia ta ku atrabes di arte i kultura bo por eduká bo pueblo. Netamente esaki Eric ta hasi den su bida, tur kaminda ku e haña chèns pa hasi esaki. Gustavo Enrico Martin de Jongh a nase dia 25 ougùstùs 1955 na Kòrsou. Di famia, Taffy manera ta yam'é, ta un deportista. Su spesialidat ta sòftbòl i beisbòl. Taffy tin mas ku 40 aña ta trein hóbennan diariamente den deporte. E ta un entrenadó eksperensiá ku ta trein diferente divishon di sòftbòl. Tur mainta Taffy ta riba tereno sea ku tin kampionato òf weganan diario. Taffy a kontribuí en grandi pa diferente hóben hasi deporte internashonalmente (“scholarship”) i gana premio den sòftbòl i beisbòl. Pa medio di deporte Gustavo de Jongh ke duna un kontribushon na desaroyo di deportistanan hóben. E ta konvensí ku deporte ta kontribuí hopi na desaroyo di hende. P'esei semper e ta yuda tur hóben ku ke hasi deporte, ounke e hóben no ta forma parti di su tim. Taffy ta mustra tur hóben ku ke progresá den deporte, ku nan mester traha hopi duru i ku esaki ta konta pa tur loke e hóben ke logra den su bida. Sigrid Yocklang Ng a nase dia 14 mart 1941 na Kòrsou. Sigrid ta un persona ku ta sali pa yuda tur hende poniendo su mes na último lugá. Konstantemente e ta hasi trabounan pro-deo na bienestar 8 Kondekoradonan aña 2011 Melva Carolina Theodora Leito a nase dia 26 mart 1944 na Kòrsou. Komo un boluntario< Melva a dediká mas ku 30 aña trahando na bienestar di hubentut i nos grandinan. Ku masha motivashon e ta hasi su trabou den diferente bario komo "EHBO-er". For di 1968 e ta miembro di Blauwe Kruis. Ademas Melva tin mas ku 40 aña enbolbí den aktividatnan di "scouting", kaminda ku masha amor i kariño e ta traha ku i pa hubentut. Tur e trabounan akí a kontribuí na krea mihó suidadano pa nos pais. Lionel Capriles a nase dia 30 ougùstùs 1933 na Kòrsou. Siendo un bankero, semper Lionel tabata enbolbí den aktividatnan sosial na bienestar di nos komunidat. Semper e tabata para kla pa aportá pa esnan ménos pudiente forma i informá nan mes pa yega na un mihó kalidat di bida. Durante hopi aña el a duna aporte na hopi organisashon den komunidat sin trese esaki den publisidat. Ku su propio medionan el a funda Fundashon Prevenshon ku ta traha pa prevení i kombatí kanser. Tur hende muhé entre 45 pa 70 aña por hasi un tèst di pechu grátis. E proyekto akí a keda bon aseptá pa komunidat, hopi hende muhé ku haña e yamada pa hasi e tèst ta akudí na e sita. Asina por detektá e malesa tempran i trat'é. Esaki ta un alivio pa hopi hende muhé.
aña 2011 Juan Vicento Bartholomeus a nase dia 24 mei 1929 na K ò r s o u . Juan mihó konosí komo Vikto, ta un di e grandinan ku ta traspasá nos historia i kultura pa e generashon mas hóben. Hasiendo esaki e ta eduká nos komunidat riba e área di kultura, norma i balornan. Di e forma akí Vikto ke konsientisá nos muchanan en espesial riba nos kultura riku i nos identidat kurasoleño. Ademas el a sòru pa organisashonnan manera Unesco, Kas di Kultura, Museo Tula i otronan haña informashon masha balioso di nos historia i kultura. Vikto ta un di e tikinan ku ainda ta kanta i baila kantika di trabou (kantikanan ku ta kanta ora ta traha den kunuku/riba plantashi). ku e organisashon di PNA a bira miembro di e organisashon mundial World Assosation Girl Guide and Scout (WAGGS). Te na momento ku Bunchi a risibí su kondekorashon, ainda e tabata kontribuí ku sugerensha na e organisashon. Bunchi tin masha apresio pa e ser humano. No ta pòrnada el a risibí e premio ALDI (Altijd Dienend), na papiamentu Semper Servisial. Curaçaose Sport Federatie, ( CSF) awendia Curacaose Sport en Olympische Federatie (CSOF). Clovis a okupá hopi funshon deportivo den eksterior tambe. Oscar Isidro Semerel a nase dia 15 mei 1934 na Kòrsou. Na un edat hóben Oscar a okupá funshonnan, kaminda e mester a duna guia. For di 1957 e tabata enbolbí den sindikalismo. Pa e motibu akí e tabata kofundadó di diferente sindikato. Te ku dia di awe nos por tende Oscar su stèm resoná ora ku e no ta di akuerdo ku desaroyonan den komunidat. Semper bai e ta keda na altura di susesonan den nos komunidat i duna su aporte pa kosnan kana mihó. E sindikalistanan mas hóben ta konsiderá Oscar komo un di e maestronan den sindikalismo. Su aporte ku konseho na organisashonnan hubenil ta masha balioso. Frieda Geller Faerman a nase dia 25 sèptèmber na Kòrsou. For di 1994 el a kuminsá traha komo boluntario na Prinses Wilhelmina Fonds, kaminda el a fungi komo presidente di aña 1996 te ku aña 2007. Ku su aporte e organisashon a bira masha importante den nos komunidat, kaminda pashènt i famia ta risibí bon sosten durante e periodo difísil. Frieda ta konsientisando nos komunidat pa añanan largu di e malesa di kanser. Mirando ku e informashon mester yega tur kaminda, Frieda mes tambe ta bishitá skolnan pa trese e informashon akí. Frieda mes ta bishitá pashèntnan tambe pa duna nan e estímulo pa mira e esensia di bida durante di e malesa i pa nan biba un bida mas saludabel i plasentero. Kondekoradonan aña 2012 Claudomiro Mauricio Lodewijks a nase dia 22 di sèptèmber 1930 na Kòrsou. Meskos ku hopi di nos kondekoradonan, e tambe tin su nòmber di kariño ku ta Clovis. Clovis tabatin masha atenshon pa e área di deporte, kaminda el a kontribuí pa deporte en general desaroyá positivamente. Boluntariamente e tabata traha ku alma i kurpa pa nos por haña mihó deportista i pa nan rekonosementu den eksterior. Clovis a funda diferente organisashon deportivo manera Centro Dominguito i Wild Cats. Tambe e ta kofundadó di unda e ta saka tempu. E ta yuda diferente organisashon sosial/kultural manera p.e. Mgr. Verriet Instituut, SEDA i Yabi di Libertat ku meta pa traha pa esnan ménos pudiente. Ken no konosé Stanley pa su programa "Mundu di Animal", tur djadumingu na Z86, ku ta trata prinsipalmente kon atendé ku bestia di kas. Hopi hende ta skucha fielmente tur djadumingu pa siña o hasi nan preguntanan tokante un ke otro animal. Stanley ta duna un man komo trahadó sosial, pedagogo i sikólogo, p'esei e ta hopi konosí i tambe stimá pa hopi hende den komunidat. Brunehilda Rachel Dorothea RömerHenriquez a nase dia 6 di febrüari 1927 na Kòrsou. Kariñosamente ta yam'é Bunchi. Pa mas ku 60 aña Bunchi tabata aktivo den e organisashon di "padvinderij". Formando parti di e organisashon akí el a guia i aportá pa nos mucha muhénan bira muhénan ku ta kontribuí na un komunidat sano. Ku perseveransha i trabou duru sra. Brunehilda a logra Stanley Ignacio a nase dia 29 ougùstùs 1947 na Kòrsou. Banda di su trabou di fotógrafo e ta hasi hopi trabou boluntario tambe. Hende no por imaginá nan mes di 9 Raymond Rafael Martha a nase dia 28 febrüari 1950 na Kòrsou. Komo deportista i entrenadó di vòli el a kontribuí hopi na desaroyo di hungadónan di vòli femenino i maskulino. Komo maestro i dosente el a mustra e hungadónan ku skol ta bini na promé lugá i semper a motivá nan pa kaba nan skol/estudio. Aktualmente hopi di nan tin un bon trabou den komunidat, danki tambe na Raymond su kontribushon. Pa mas ku 50 aña Raymond a buska hungadónan trese vèlt i bolbe hiba nan kas bèk boluntariamente. Raymond tin un pashon pa e wega di vòli, kaminda su yunan mes tambe a práktika e deporte di vòli i a yega asina leu di hunga den kompetensia den eksterior huntu ku nan tata komo coach.
Fleepit Digital © 2021